Enflasyon Nasıl Hesaplanır

Veriler:

Kullanılan veriler Türkiye istatistik Kurumu’nun (TÜİK) sağladığı tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) verileridir.

Enflasyon hesaplayıcıda 1968, 1978-1979, 1987 ve 2003 yıllarını baz alan TÜFE’ler kullanılmaktadır. Yeni bazlı endeksler, TÜİK’in resmi enflasyon istatistiklerini ilan ettiği tarihten itibaren hesaplamalara dahil edilmektedir.

Hesaplamalar yukarıda sıralanan endekslerin 2003 yılını 100 kabul eden endekse, aylık değişim oranlarını yansıtacak şekilde bağlanmaları ile oluşturulmuş bir endeks üzerinden gerçekleşmektedir.

Dönemlere göre hangi fiyat endekslerinin kullanıldığı bilgisi aşağıdaki gibidir:

1969 – 1982 yılları arasındaki veriler 1968=100 temel yıllı Ankara tüketici fiyatları endeksine,
1983 – 1989 yılları arasındaki veriler 1978-79=100 temel yıllı Türkiye tüketici fiyatları endeksine,
1990 – 1995 yılları arasındaki veriler 1987=100 temel yıllı Türkiye tüketici fiyatları endeksine,
1996 – 2004 yılları arasındaki veriler 1994=100 temel yıllı Türkiye tüketici fiyatları endeksine,
2005 yılı sonrasındaki veriler 2003=100 temel yıllı Türkiye tüketici fiyatları endeksine aittir.

Formüller:

Enflasyon Hesaplayıcısı seçilen tarih aralığındaki toplam değişimi ilgili dönemlerin birleştirilmiş TÜFE’lerini oranlayarak bulur.  

Örneğin: 1993 Ocak ayı ile 2010 yılı Haziran ayları arasındaki 100 liralık bir mal sepetinin değerindeki değişim hesaplanmasında orantılanmış endeks verilerine göre:

1993 yılının Ocak TÜFE’si yaklaşık olarak 0.43067,
2010 yılının Haziran TÜFE’si 177,04’tür. 

Buna göre 1993 yılı Ocak ayında 100 TL ederi olan bir mal sepeti

TÜFE’ye göre 2010 yılı Haziran ayında: 100 x 177,04 / 0,43067 = 41.108 TL eder (Enflasyon hesaplayıcısı kuruşlu değerleri yuvarlamaktadır).

Yıllık enflasyonun hesaplanması, aylık enflasyonun hesaplanıp bir yıla genişletilmesi ile gerçekleşir. Aylık enflasyon, aylık verilerin basit ortalaması alınarak değil bileşkesi toplam değişimi verecek şekilde hesaplanır.  

İlgili formül aşağıdaki şekildedir.